Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ. Εμβλημα του νησιού, καθόρισε την εικόνα του για πολλά χρόνια. Ο σημερινός ναός της Ευαγγελίστριας άρχισε να κτίζεται μετά την εύρεση της εικόνας της Παναγίας, το 1823, πάνω από τον πρώτο ναό της Ζωοδόχου Πηγής. Η επίσημη τελετή εγκαινίων έγινε το 1825. Το προσκύνημα της Ευαγγελίστριας αποτελείται από το παρεκκλήσι, τον κυρίως ναό, που είναι γεμάτος αφιερώματα και τάματα- και τον ναό της Ευρέσεως με το αγιασμένο νερό. Εκεί υπάρχουν 3 βαπτιστήρια και πλάι του το μικρό μαυσωλείο της Έλλης. Στο προαύλιο του συγκροτήματος της Ευαγγελίστριας υψώνεται η Φιάλη (σιντριβάνι), όπου στα Θεοφάνια γίνεται ο αγιασμός.
Η ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ. Οι περισσότεροι παλιά την γνώριζαν μόνο χάρη στην Ευαγγελίστρια. Πλέον αντικατοπτρίζει την εξέλιξη του νησιού τα τελευταία χρόνια και συγκεντρώνει πολλά και καλαίσθητα μαγαζιά, μοντέρνα καφέ με άποψη, εξαιρετικά εστιατόρια κ.α. Η πιο γραφική πλευρά της πόλης κρύβεται στα σοκάκια πίσω από την περιοχή της Παλλάδας, απ’ όπου ξεκινάει πεζόδρομος με ωραία παλιά σπίτια που καταλήγει στο πλάι της Ευαγγελίστριας, καθώς και σε άλλα σημεία, όπως η γειτονιές της Μαλαματένιας, του Αη Νικόλα του καθολικού, το λαγκάδι των Τριών Ιεραρχών. Στον περίπατό σας επισκεφτείτε το αρχαιολογικό μουσείο, καθώς και το εξαιρετικό και πολύ δραστήριο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, στην παραλία, που φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις και τη μόνιμη έκθεση έργων του Γιαννούλη Χαλεπά.
ΤΟ ΞΩΜΠΟΥΡΓΟ. Στα 540 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, σ’ αυτά τα απόκρημνα και φυσικά οχυρά βράχια, βρισκόταν άλλοτε το ισχυρότερο κάστρο του Αιγαίου και στην περιοχή ήταν η πρωτεύουσα του νησιού σε αρκετές ιστορικές περιόδους.
Στη ρίζα του βράχου βρίσκονται τα ορθόδοξα ξωκλήσια του Αγίου Μηνά και της Ελεούσας, καθώς και το μεγάλο καθολικό προσκύνημα της Ιεράς Καρδίας του Ιησού, το οποίο ιδρύθηκε από Ιησουίτες μοναχούς και ανακαινίστηκε το 1893.
OI ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΩΝΕΣ. Στολίδια ανάμεσα στις ξερολιθιές και τα ρέματα, αριστουργήματα των λαϊκών τεχνιτών με τα περίτεχνα λιθοκεντήματά τους, οι περιστεριώνες χαρακτηρίζουν την Τήνο. Σύμφωνα με τους ερευνητές φτάνουν τους 1000 σε όλο το νησί.
ΤΑ ΧΩΡΙΑ. Η Τήνος ξεχωρίζει από τα άλλα νησιά του Αιγαίου καθώς έχει περί τα 34 χωριά και οικισμούς με εξαιρετική κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική και πολλά μαρμάρινα στοιχεία. Μεταξύ άλλων θα επισκεφθείτε τον Πύργο και τον Πάνορμο, την Καρδιανή και τα Υστέρνια, τον Τριαντάρο και τον Μπερδεμιάρο, τα Λουτρά, τον Τριπόταμο και το Κτικάδο, την Ξυνάρα, τον Φαλατάδο. Πολύ όμορφα είναι και άλλα χωριά της ενδοχώρας όπως τα Δυό Χωριά και ο Αρνάδος, η Μυρσίνη, η Καρυά, ο Κουμάρος, η Ποταμιά, ο Ταραμπάδος κ.α.
ΤΟ ΒΩΛΑΞ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΡΟΓΓΥΛΟΙ ΓΡΑΝΙΤΕΣ. Xιλιάδες μικροί και μεγάλοι στρογγυλοί γρανίτες, σαν να τους έχει πετάξει εκεί ένα γιγάντιο χέρι, γεμίζουν ένα τριγωνικό οροπέδιο 23 τ.χλμ. Οι γεωλόγοι εξηγούν ότι πρόκειται για «γρανίτη με σφαιρική αποσάθρωση και γρανιτικές γεωμορφές τύπου tafoni και alveoles». Ανάμεσα στους γρανίτες ασπρίζει το μικρό χωριό του Βωλάξ. Από τον γειτονικό Φαλατάδο ξεκινάει η διαδρομή μέσα στο λεγόμενο Κακόβολο, όπου υπάρχουν αμπελώνες και δυο οινοποιεία. Οι στρογγυλεμένοι γρανίτες κάθε μεγέθους δημιουργούν ένα από τα εντυπωσιακά τοπία των Κυκλάδων, ένα συγκλονιστικό υπαίθριο γεωλογικό μουσείο. Ανάμεσά τους θα ανακαλύψετε αλώνια, εκκλησάκια και «κελιά» για τη φύλαξη των ζώων.
ΜΟΥΣΕΙΑ
Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού. Ενας εξαιρετικός χώρος στην πόλη, που φιλοξενεί τη μόνιμη έκθεση των έργων του Γιαννούλη Χαλεπά, περιοδικές εκθέσεις, σημαντικά συνέδρια και διάφορες εκδηλώσεις. Λειτουργεί και καφέ.
Στο συγκρότημα της Ευαγγελίστριας υπάρχει πινακοθήκη με έργα των Λύρα, Γύζη, Δούκα, Ιωαννίδη κ.α., το μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών με σημαντικά έργα των Λ. Σώχου, Δ. Φιλιππότη, Ν. Λύτρα, αδερφών Φυτάλη, Γ. Βιτάλη κ.α., η αίθουσα με έργα του Αντώνη Σώχου, η αίθουσα Εικόνων και Κειμηλίων και το μικρό μαυσωλείο της Ελλης. Στην πόλη λειτουργεί και Αρχαιολογικό Μουσείο με ευρήματα από τους αρχαίους ναούς της Δήμητρας και του Ποσειδώνα στα Κιόνια.
Στον Πύργο βρίσκεται το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών και το σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά. Στα Λουτρά θα δείτε την Σχολή των Ουρσουλίνων, πτέρυγες της οποίας έχουν διαμορφωθεί σε μουσείο.
* Ολα τα παραπάνω είναι προτάσεις του εστιατορίου της Μαραθιάς, στον Αγιο Φωκά της Τήνου.